به توپ بستن مجلس، اوج خصومت با مشروطه
صد و سه سال پیش در چنین روزی همزمان با دومین سال سلطنت محمدعلی شاه قاجار و درست زمانی که کشور ایران اولین مجلس قانونگذاری را تجربه می کرد، بی سابقه ترین حادثه درصفحات تاریخ مشروطه ثبت شد.'به توپ بستن مجلس' که نشانگراوج خصومت با مشروطه ونماد استبداد صغیر در کشورایران بود.
پس از مرگ 'مظفرالدین شاه قاجار' ولیعهد وی 'محمدعلی شاه' بر تخت نشست. وی از همان ابتدا با دعوت نکردن نمایندگان مجلس به مراسم تاجگذاری، مخالفت خود را نسبت به مشروطه خواهان نشان داد.
محمدعلی شاه پس از دو سال مخالفت در برابر مشروطه خواهان سرانجام توانست در خرداد ماه سال 1287 برنامه خود را برای سرکوب آنان با انتصاب مشیرالدوله در مقام صدراعظمی، میرزا حسین پاشاخان امیر بهادر در مقام وزارت جنگ و واگذاری فرمانداری نظامی تهران به یکی از سرداران روسی به نام 'لیاخوف' به اجرا درآورد.
ابتدا در 28 خرداد همان سال 'محمدعلی شاه' به نمایندگان مجلس برای تبعید چند تن از رهبران مشروطه اولتیماتوم داد و آنان را تهدید کرد که در صورت عدم اجابت خواسته اش مجلس را تعطیل می کند و همین بهانه ای شد تا به دلیل سرباز زدن نمایندگان از این اخطار، پنج روز بعد و با توجه به انتصاب کلنل لیاخوف در سمت فرمانداری نظامی تهران، تمامی نقاط حساس شهر، با فرماندهی افسران روس به تصرف نظامیان قزاق درآید به گونه ای که اطراف میدان بهارستان و مدرسه سپهسالار محاصره و توپخانه و سواره نظام ها در مقابل مجلس مستقر شدند.
پس از استقرار سواره نظام در مقابل مجلس در دوم تیرماه سال 1287 با به توپ بستن ساختمان مجلس به فرمان محمدعلی شاه توسط لیاخوف روسی، جنگ بین قوای قزاق روس و مشروطه خواهان آغاز شد و با 300 کشته و 500 زخمی این جنگ، هنگام ظهر به پایان رسید.
پس از پایان درگیری، محمدعلی شاه در حرکتی هماهنگ در همان روز، به باغ شاه عزیمت کرد و دستور داد تا بسیاری از بازداشت شدگان را به این مکان بیآورند و تعدادی دیگر را از جمله روزنامه‌نگاران، نمایندگان مجلس و سیاسیون را به قتل برسانند. همچنین انجمنها تعطیل، روزنامهها توقیف و مشروطیت دو ساله ایران به پایان رسید و می توان گفت از این تاریخ استبداد صغیر آغاز شد.
این حادثه سبب شد تا مجلس اول منحل و به کلی اوضاع تهران نابسامان شود و همچنین این اقدام قیام های بسیاری را در تبریز، گیلان، اصفهان، مشهد و نقاط دیگربه دنبال داشت.
در بیست و چهارم تیر سال 1288 مخالفان محمدعلی شاه توانستند در اقدامی موفقیت آمیز تهران را به تصرف درآورند و همین امر سبب پناهنده شدن شاه و خانواده اش به باغ سفارت روسیه در تهران شد.
بعد از این اتفاق، شورایی مرکب از 22 نفر تشکیل شد و در اولین جلسه خود با اکثریت آرا، برکناری محمدعلی شاه از سلطنت را تصویب نمود. به این ترتیب او از سلطنت خلع شد و پسرش احمدشاه برتخت سلطنت نشست.
در این زمان، دوره استبداد صغیر که یک سال و بیست و دو روز به طول انجامیده بود به پایان رسید. محمدعلی شاه، مدت 57 روز در سفارت روس پناهنده بود و سرانجام از ایران رانده شد و از آن پس در بندر اُدِسا در کنار دریای سیاه در کشور روسیه مسکن گزید.