تاريخ مصرف شعر و ادبيات مشروطه به سر نيامده است
محتواي شعر و ادبيات مشروطه تغيير نكرده و به روزگار معاصر كشيده شده است. درست است كه دنياي امروز عصر نوآوريها و ياري جستن بشر از تكنولوژيهاي نوين است اما محتواي شعر و ادبيات ما تغيير نكرده است. از اين رو برخي معتقدند كه تاريخ مصرف شعر و ادبيات مشروطه به سر نيامده است.
علامه دهخدا، شاعر و طنزپرداز دوره مشروطه
ادبيات دوره مشروطه كه فاصله سالهاي 1240 تا 1299 را در برميگيرد به ادبياتي گفته ميشود كه در آن شاعران و نويسندگان، شعر و نثر را ابزاري براي رسيدن به آزادي، دموكراسي، تنوير افكار عمومي و ... قرار ميدهند.
سادگي، بارزترين ويژگي ادبيات دوره مشروطه است. ادبياتي كه ميكوشد با توده مردم ارتباط برقرار كند و از زبان تصنعي فاصله بگيرد. ادبياتي كه ميخواهد مردم را با حق و حقوقشان آشنا و به استقرار نظام مشروطه كمك كند. از دربار فاصله ميگيرد و به ميان مردم ميرود تا با آنان از وطن، آزادي، برابري زن و مرد سخن بگويد.
به گزارش chn، روزنامهنگاري، تاثير بهسزايي بر ادبيات و شعر دوره مشروطه ميگذارد و موجب ساده شدن نگارش ميشود. شاعران و نويسندگان آن دوره، تخت تاثير شرايط سياسي و اجتماعي دوره مشروطه از يك سو و تاسيس دارالفنون و رفت و آمد به كشورهاي اروپايي، به كمبودهاي خود و به ضرورت ارتباط با توده مردم پي بردند و شاعراني چون ميرزاده عشقي، ملك الشعرا بهار، نسيم شمال، ايرج ميرزا، فرخي يزدي و... به سرودن اشعاري آتشين و با زباني ساده پرداختند.
ولي الله دروديان، پژوهشگر ادبيات، گرايش شاعران و نويسندگان به ساده نويسي در دوره مشروطه را دهنكجي به ادبيات رسمي دوره قاجار نميداند و ميگويد: مشروطه، جديتر از آن بود كه كسي به قصد دهنكجي به ادبيات مصنوعي كه در دوره قاجار حاكم بود به سادهنويسي روي آورند. علت اين مساله را ميتوان در انتشار روزنامهها و مردمي شدن ادبيات جستوجو كرد.
نويسنده كتاب « سرچشمههاي مضمامين شعر امروز ايران» براين باور است كه زمينههاي لازم براي گرايش شاعران و نويسندگان به سادهنويسي از سالها پيش از مشروطه فراهم شده بود؛ از همان زمان كه عباس ميرزا، به راهاندازي چاپخانهاي در تبريز ميپردازد و كتاب منتشر ميشود و با ساخت ارالفنون، زمينههاي تحصيل و رفت و آمد به اروپا و آشنايي با توسعه و فرهنگ آنها فراهم ميشود.
دروديان، در پاسخ به اينكه بعضي براين باورند كه تاريخ مصرف شعر دوره مشروطه گذشته چرا كه با اهداف سياسي و اجتماعي سروده شده ميگويد: محتواي شعر و ادبيات مشروطه تغيير نكرده و به روزگار معاصر كشيده شده است. درست است كه امروز سوار هواپيما ميشويم و از يك گوشه دنيا به گوشه ديگر ميرويم اما محتواي شعر و ادبيات ما كه ظلمستيزي است تغيير نكرده است.
نويسنده كتاب « دهخدا» براين باور است: تا زماني كه ما شرايط سياسي و اجتماعي دوران مشروطه را پشت سر نگذاريم نميتوانيم اينگونه از ادبيات را بايگاني كنيم و ما هنوز با شرايط آن روزگار دست و پنجه نرم ميكنيم. هنوز هم بيعدالتي و تمايل به آزاديخواهي وجود دارد همچنانكه ريا و تزوير هست پس ما حتي روزگار حافظ را هم بهسر نياوردهايم.