تبعید قهرمان مجلس به خواف

تبعید قهرمان مجلس به خواف


به حق شهید آیت الله سید حسن مدرس را می توان قهرمان مجلس از صدر مشروطه تاکنون دانست.
کسی که امام خمینی(ره) ماهیت وجود مجلس آن زمان را به وجودآن عالم مجاهد و خستگی ناپذیر وابسته می دانست.
امروز پس از گذشت 75 سال از شهادت آن عالم مبارز و به حق سیاستمدار می گذرد و مردی که با شعار جدایی دین ازسیاست به مبارزه پرداخت، مردی که یک و تنها در مقابل رضاخان قلدر ایستاد و از رای مردم دفاع کرد.
شهید آیت الله سید حسن مدرس فرزند سید اسماعیل در سال 1278 هجری شمسی روستا ي سرابه از توابع دهستان کچو، منطقه کوهستانی به فاصله 10 کیلومتری شرق اردستان بدنیا آمد.
در شش سالگی برای تحصیل به قمشه اصفهان مهاجرت و تا 14 سالگی در آنجا ماند.
در 16سالگی برای ادامه تحصیل وارد حوزه علمیه اصفهان شد و سپس جهت تکمیل تحصیلات خود عازم نجف اشرف شد.
وی پس از پایان تحصیلات و رسیدن به مرحله اجتهاد کاکل وپذیرش مقام تدریس به اصفهان بازگشت و در مدرسه جده به تدریس فقه و اصول مشغول شد.
هنگام اقامت در اصفهان، مخالفان و معاندانش در صدد کشتن او بر آمدند و در مدرسه جده وی را مورد سوء قصد قرار دادند، ولی آسیبی به نرسید.
پس ازپایان دوره استبداد صغیر و پیروزی مجاهدان آزادیخواه و گشایش دومین دوره مجلس شورای ملی در سال 1328 هجری قمری به درخواست علما عتبات عالیات ،مدرس به عنوان مجتهد تراز اول طبق قانون اساسی برای نظارت بر مصوبات مجلس برگزیده شد.
در سال 1332 هجری قمری دردوره سوم قانون گذاری نیز از سوی مردم تهران به نمایندگی انتخاب شد.
در ایام جنگ جهانی اول همراه عده ای از رجال و نمایندگان مجلس به مدت دو سال به عراق، سوریه وترکیه مهاجرت کرد و به ریاست رضا قلی خان نظام السلطنه مافی،«دولت مهاجرت» را تشکیل دادند که در آن مدرس به سمت وزیر عدلیه برگزیده شد.
در دوره چهارم قانونگذاری باز هم مدرس سر از طرف مردم تهران به نمایندگی انتخاب شد و اولین کسی که در برابر عملیات سردار سپه رضاخان اعتراض کرد، او بود.
دوره پنجم مجلس که زیر نفوذ ارتش رضاخانی انجام گرفت، باز مردم تهران با تمام سختیها، مدرس را به نمایندگی خود برگزیدند و در همین دوران بود که در مقابل جمهوری استبدادگرانه رضاخانی قاطعانه ایستادگی کرد.
در انتخابات دور ششم باز هم مدرس به نتایندگی مجلس انتخاب شد.
وی به واسطه مخالفت سرسختانه خود با هیات حاکمه وقت در سال 1305 شمسی مورد سوء قصد قرار گرفت و چندین گلوله خورد، ولی جان سالم بدر برد.
رضاخانه در کشتن او عزم خود را جزم کرد و درسال 1307 او را تحت الحفظ به خواف در خراسان تبعید و پس از چندی به کاشمر منتقل کردند.
آیت الله مدرس پس از 9 سال حبس و عذاب در آذر ماه 1316 شمسی به وسیله ماموران شهربانی رژیم منفور پهلوی به شهادت رسید.
بر اساس این گزارش مدرس‌ کسی‌ است‌ که‌ در زندگانی‌ اجتماعی‌ و سیاسی‌ ایران‌ عصرقاجار و پهلوی‌ اول‌، نقش‌ مهمی‌ داشته‌ است‌؛ وی وطن ‌خواهی‌ است‌ که ‌همه‌ چیز خود را برای‌ دو چیز (اسلام‌ و وطن‌) می‌دهد و هدفی‌ جزعظمت‌ و حفظ‌ اسلام‌ و آزادی‌ انسان‌ها ندارد.
وی می ‌گوید: « بنده‌ شخصا بنا را بر این‌ گذاشتم‌ که‌ دو چیز را مطمح‌ نظر قراردهم‌: یکی‌ خلاف‌ قانون‌هایی‌ که‌ به‌ اصول‌ قوانین‌ مسلمه‌ می‌شود؛ یکی‌ هم‌ آن‌ چیزهایی‌ که‌ به‌ سیاست‌ برمی‌خورد و در آتیه‌ و حالیه ‌به‌ ضرر مملکت‌ است‌. »
بدین‌ ترتیب‌ مشخص‌ می‌ شود که‌ مدرس‌ کسی‌ است‌ که‌ خدمت‌ به ‌کشور و مردم‌ را از وظایف‌ انسانی‌ و شرعی‌ خود می‌داند و این‌ امری‌است‌ که‌ از زندگی‌ 69 ساله‌ او به‌ خوبی‌ آشکار است‌.
مدرس‌ 69 سال‌زندگی‌ کرد و سراسر حیات‌ او مملّو از ابعاد گسترده‌ سیاسی‌ ـ فرهنگی‌و علمی‌ و اصولا نوآوری‌های‌ خارق‌العاده‌ای‌ است‌. به‌ طوری‌ که ‌مبارزات‌ سیاسی‌ او، جز دریچ‌ کوچکی‌ از کاخ‌ عظیم‌ حیات‌ او نیست ‌و مبارزه‌ با رضاخان‌ از کوچک ‌ترین‌ کارهای‌ تاریخی‌ اوست‌.
باید توجه‌ داشت‌ که‌ زندگی‌ و حیات‌ هر ملت‌، به‌ وجود مردان ‌مبارز و از جان ‌گذشته‌ای‌ وابسته‌ است‌ که‌ غالبا پرچمدار آزادی‌ ومجری‌ حق‌ و عدالتند و مدرس‌ از جمله‌ مردان‌ مبارزی‌ است‌ که‌ زندگی ‌مملو از مبارزات‌ و مجاهدات‌ او را کمتر عالم‌ و مجتهدی‌ به‌ منصه‌ظهور رسانده‌ است‌.
همانطور که‌ مرحوم‌ آیت الله مرعشی‌ نجفی‌(ره‌)می‌گویند: « مرحوم‌ آیت ‌الله‌ شهید آقای‌ مدرس‌ در عالم‌ اسلام‌ کار می‌کردند که ‌جز از عهده‌ ائمه‌اطهار از هیچ ‌عالم‌ و مجتهدی‌ در تاریخ‌ اسلام‌ برنیامده‌ و نمی‌آید؛ زندگی‌ او علی ‌وار(ع‌) و شهادتش‌ کاملا شبیه‌ امام‌صادق‌(ع‌) بود؛ مدرس‌ ثابت‌ کرد که‌ تاریخ‌ زندگی‌ ائمه‌ ما کاملا باحقیقت‌ وفق‌ می‌دهد»
بر پایه این گزارش پیکر پاک او در کاشمر از توابع خراسان محل تبعیدگاه او به خاک سپرده شد.
هم اکنون خانه شهید مدرس در روستای سرابه و همشهری ادیبش استاد محیط طباطبایی از جمله خانه های تاریخی شهرستان اردستان است که همه ساله مورد توجه گردشگرانی زیادی قرار دارد.
این بنای زیبا درمحوطه ای ساخته شده و بر روی سنگ نبشته مزار نمادین آن شهید که گنبدی کاشیکاری آن رامحافظت می کند،بخشهایی از زندگانی و مبارزات آن شهید حکاکی شده است.
شهرستان اردستان در 110کیلومتری شمال اصفهان بر سر راه ترانزیتی تهران ، جنوب واقع شده است.