به دار آويخته شدن ميرزا علي آقا ثقة‌الاسلام تبريزي
ثقة‌الاسلام فرزند حاج ميرزا موسي ثقة‌الاسلام در رجب 1277ق در تبريز متولد شد و پس از پايان تحصيلات مقدماتي در علوم ديني و حوزوي در سال 1300ق جهت تکميل تحصيلات ديني خود راهي عتبات عاليات شد و در محضر درس شيخ محمدحسين فاضل اردکاني و شيخ زين‌العابدين مازندراني تلمذ کرده و به مقام اجتهاد نايل شده در سال 1308ق به تبريز بازگشت. ثقة‌الاسلام که عالمي روشن انديش بوده مطالعاتي در مسايل سياسي و اجتماعي داشت سالها در رفع اختلاف شيخيه و متشرعه در تبريز کوشيد. با آغاز جنبش مشروطه‌خواهي در صف مشروطه‌خواهان قرار گرفت. او همواره از افراط و تفريط در مسايل سياسي دوري مي‌کرد و از خودسري‌ها و تندرويهاي انجمن‌ها و گروههاي مختلف سياسي در تبريز و آذربايجان سخت بيزاري مي‌جست. با اين احوال مورد احترام بسياري از گروههاي سياسي مشروطه‌خواه بود.
در جريان بمباران مجلس شوراي ملي و آغاز دوران استبداد صغير که آذربايجان و تبريز در برابر حکومت محمدعلي شاه مقاومت مي‌کرد، ثقة‌الاسلام که رويه‌اي معتدل داشت واسطه بين حکومت مرکزي و انجمن ايالتي آذربايجان در تبريز بود. ثقة‌الاسلام بويژه نگران هجوم و تجاوز روس ها به آذربايجان در شرايط حل نشدن اختلاف فيمابين دولت مرکزي با مشروطه‌خواهان تبريز و آذربايجان بود. ثقة‌الاسلام تلاش بسياري کرد بلکه اختلاف دولت و انجمن ايالتي تبريز به صورت مسالمت‌آميزي حل شده مردم آذربايجان از فشاري که به آنان تحميل مي‌شد رهايي يابند. در همان حال به شاه و حکومت مرکزي هشدار مي‌داد جهت جلوگيري از گسترش بحران بار ديگر مجلس شوراي ملي را افتتاح و نظام مشروطه را تجديد کنند. اما چنانکه دلخواه دو کشور روس و انگليس بود بحران آذربايجان فروکش نکرد و به دنبال آن ارتش روسيه به بهانه خطرهايي که اتباع آن کشور در آذربايجان و تبريز را تهديد مي‌کرد، در 9 ربيع‌الثاني 1327 وارد آذربايجان شد و تبريز را اشغال کرد و بدين ترتيب مشروطه‌خواهان و ديگر مردم آن سامان تحت فشارهاي عديده روس‌ها قرار گرفتند. بدين ترتيب مقاومت مردم در برابر روس‌ها مدتها ادامه يافت. ثقة الاسلام در مخالفت با روس ها از پاي ننشست و نهايتاً در روز 9 محرم 1330 از سوي قشون روسيه در تبريز دستگير شد و چون حاضر به همکاري با آنان نشده بود به سرعت محاکمه و به اعدام محکوم شد و در روز عاشوراي حسيني سال 1330ق/9دي ماه 1290ش به همراه چند تن ديگر به دار آويخته اعدام شد.
براي کسب اطلاعات بيشتر بنگريد به: ابراهيم صفايي، رهبران مشروطه، جلد دوم، تهران، جاويدان، 1346، صص 275-309