یادداشت خاتمی برای سالگرد مشروطه

سيدمحمد خاتمي رئيس جمهور سابق کشورمان يادداشتي را به مناسبت  سالگرد مشروطه منتشر کرد .
در بخشي از اين يادداشت آمده است که نهضت مشروطيت و پيروزي آن به راستي نقطه عطفي درخشان در تاريخ پر فراز و نشيب ملتي بزرگ است که دست کم طي 150 تا 200 سال گذشته همواره خواستار آزادي، استقلال و پيشرفت بوده است و به رغم ناکامي هاي فراوان دمي از رويارويي (مدني) با استبداد، استعمار و عقب ماندگي گامي واپس ننهاده و همه هزينه هاي اين ايستادگي و استواري را سخاوتمندانه پرداخته است. اماگرچه خواست تاريخي يک ملت نقش تعيين کننده اي در جهت دادن به تاريخ او دارد ولي رسيدن به آن خواست و دوام و پيشرفت خواست تحقق يافته در گرو اين است که آن خواست به ساحت خودآگاه ذهن و شخصيت بيايد و عادت فرهنگي و فرهنگ متناسب با واقعيتي که خواسته شده است نيز پا بگيرد و بر جان و جهان آدمي حاکم گردد، به ويژه وقتي مورد خواست، عبارت باشد از "مردم سالاري" - که خواست تاريخي بشر امروز و تقدير الهي در اين مقطع تاريخي است- و با توجه به هويت و فرهنگ تاريخي ايراني که به هر حال ديني و به طور خاص اسلامي است، اين مردم سالاري سازگار با آن هويت خواسته شده است و تا اين خواست، فرهنگ متناسب خود را بيابد و بر جان و جهان حاکمان و مردم غلبه يابد، زماني بايد که در آن کار تربيتي و اجتماعي و فرهنگي فراوان صورت گيرد، وگرنه رهزنان گوهر به دست آمده را خواهند ربود.
با کمال تاسف برخلاف توقعي که از نخبگان مي رفت خود درگير جدالي بدفرجام شدند و از حقيقت اصلي که براي آن تلاش و مجاهدت فراوان شده بود و مردم هزينه اش را پرداخته بودند غافل ماندند و احيانا نگاه خود را از "قاعده" که مردم اند به راس هرم قدرت دوختند و در بازي قدرت، اغلب اعتبار خود و حق و حرمت جامعه را نيز باختند.
راه ما راهي است که ملت ما از 150 سال پيش آغاز کرده است و گام نهادن در آن راه مبارک را با مشروطيت جشن گرفته است و مبارزات آزادي خواهانه او در نهضت ملي ظاهر شده است و اوج آن در انقلاب اسلامي که خواست بلند و تاريخي ملت يعني آزادي، استقلال و پيشرفت را با هويت تاريخي او همسو کرده است. جمهوري اسلامي آن سان که مردم ما مي خواستند و پاسخگوي نياز تاريخي و متناسب با شرايط و احوال مردم و اين مرز و بوم است - و دريغ که چندي است از آن دور افتاده ايم- مي توانست و مي تواند ايران و ايراني را به جايي برساند که شايسته آن است.
اين رسوبات "استبداد زدگي" را که در درازاي تاريخ در ژرفاي جانمان نشسته است بزداييم و مگر زدودن آن جز با تقويت صافي درخشان فرهنگ متناسب با مردم سالاري - که روح نهضت مشروطيت و انقلاب اسلامي است- ميسر است؟