داستان مصور خیابان سی تیر با قدمتی همپای مشروطه

خیابان قوام السلطنه (سی تیر فعلی) قدمتی همپای مشروطه دارد و عمر آن به 100 سال می‌رسد. از این حیث باید گفت این خیابان محصول مشروطه است؛ چراکه اساس آن تحت تاثیر تفکرات ناشی شده از مشروطه بنا شده است. 


 

خیابان قوام السلطنه (سی تیر فعلی) قدمتی همپای مشروطه دارد و عمر آن به 100 سال می‌رسد. از این حیث باید گفت این خیابان محصول مشروطه است؛ چراکه اساس آن تحت تاثیر تفکرات ناشی شده از مشروطه بنا شده است. 



در ابتدای این خیابان که از انتهای اراضی میدان مشق نظام شروع می‌شود در آن سال‌ها مریض‌خانه افتتاح می‌شود و به همین دلیل این خیابان مریض‌خانه نام می‌گیرد. 

آثار دوره قاجار در این بیمارستان در دهه 30 و 40 به صورت مدرن بازسازی می‌شود و بعدها بیمارستان سینا نام می‌گیرد. 

همچنين در جوار مريضخانه، ساختمان بخت‌آزمایی در زمان پهلوي دوم توسط فرمانفرمایان ساخته می‌شودكه بعدها در طرح گسترش بیمارستان سینا قرار گرفت. 

در زمان مشروطه هنرستان آلمانی در شمال بيمارستان سينا ساخته می‌شود که اساتید دانشکده‌های فنی همه فارغ‌التحصیل آن هستند و هنوز به عنوان هنرستان تهران باقی است. اما با افتتاح دانشگاه پلی‌تکنیک تهران تمام ماشین‌آلات به این دانشگاه انتقال داده شد. 


بعداز مشروطه اقلیت‌ها از کلونی‌های خود (مثلا از محله جهودها، ارمنی‌ها و....) خارج شده و وارد فضای شهری می‌شوند و رویکردهایی از طرف جوامع غیرمسلمان به این خیابان آغاز می‌شود. 


موزه ايران و باستان: 


در دوره رضاشاه در زمین‌های پیرامونی میدان مشق نظام، مراکز دولتی را تاسیس شدند. در انتهای اين محدوده آندره گودار که خود معمار شهرداری پاریس بود، در سال 1316 به دستور رضا شاه این ساختمان ساخته و به موزه ملی تبديل‌ مي‌شود. در ساخت اين ساختمان از طاق مداین الهام گرفته شده و با آجر ساخته مي‌شود. این ایوان 4/1 ایوان مداین واقعی است و به شکل کلاسیک زمان خود ساخته شده است. البته ساخت این موزه هرگز کامل نشد. 


همچنين در زمان رضا شاه انديشه تاسيس كتابخانه ملي شكل مي‌گيرد اما در ادامه تصميم مي‌گيرند کتابخانه ملی را موقتا در کتابخانه موزه مستقر کنند. اين استقرار تا 10 سال پیش پابرجا بود تا اينكه در زمان انقلاب كتابخانه ملي به اراضي عباس آباد منتقل شد. 


 





در این خیابان تحول معماری در دهه‌های مختلف را در نوع بنا، نمای ساختمان، روکار و فرم ایوان‌ها و درگاهی‌ها می‌توان دید. البته اکثر گونه‌های خاص ساختمانی به سفارش افراد خاص ساخته می‌شده. 




کنیسه حیم: 


این کنیسه اولین کنیسه شهری در تاریخ ایران است. يهوديان بیشتر تنها اجازه داشتند در محدوده‌های یهودی‌نشین به ساخت كنيسه بپردازند. کنیسه‌های قدیمی‌تر بیشتر در خیابان سیروس وجود دارد که به 200 سال پیش برمی‌گردد. کنیسه حيم نتیجه تحولات مشروطه است که طي آن یهودیان در مجلس دارای وکیل شدند. 

اين كنيسه كه حدود 100 امین سال قدمت دارد توسط مرحوم حیم معروف که نگارنده دیکشنری معروف، ساخته شده است. بعدها در اطراف این کنیسه، خانه‌های جامعه یهودی به تدريج ساخته شدند. 

در جنگ جهانی دوم مهاجران لهستانی وارد ايران شده و یهودیان ایرانی مهماندار یهودیان لهستان می‌شوند و در کنار کنیسه حیم، لهستانی‌ها یک کنیسه مختص خود می‌سازند. بعدها این کنیسه هم در اختیار یهودیان ایرانی قرار گرفت. 


 



 


 


 



کلیسا حضررت پطروس: 



در راستاي سكني گزيدن اقليت‌هاي مذهبي در خيابان سي تير فعلي، ارامنه نيز با ساخت اين كليسا، در اين خيابان تاريخي مستقر شدند و به تريج مسيحيان به ساخت و ساز خانه در اطراف اين كليسا مبادرت ورزيدند. 


 


 


 



موزه اسقف آرداك مانوكيان: 



ساخت اين موزه از سال 83 آغز و نهايتا در سال 88 افتتاح شد. در اين موزه كه براي معرفي اقوام مسيحي در ايران ساخته شده‌است، لباس‌ها، کتب انجیل، نقره‌کاريها و صنايع دستي، معرفي نامه كليساهاي ايران و... به نمايش گذاشته شده است. 




 


 


 


 


 




آتشکده فیروز بهرام: 


عمر اين آتشكده بیشتر از 90 سال است و آتش آن از یزد منتقل مي‌شود. اين ساختمتن چون در دوره پهلوی اول ساخته ‌شده و تحت تاثیر باستان شناسی ایران است، با الهام از تخت جمشید ساخته شده. 

گفتني است با غرق شدن بهرام در دریا، پدرش که از زرتشتیان مقیم هند بود این سرمایه‌گذاری را می‌کند و این بنا را به نام پسرش می‌سازد. 

در ادامه دبیرستان فیروز بهرام در مجاورت با اين عمارت ساخته مي‌شود که ازجمله دانش‌آموختگان آن می‌توان از حسن علی منصور و اعلم نام برد. 

همچنين تالارهای ایرج و خسرو، بهمن، انجمن زرتشتیان در شمال آتشكده جهت برگزار مراسم زرتشتيان (عروسی و عزا) ساخته شده است. 


 


 




موزه آبگینه: 

خانه قوام السلطنه: این بنا، در دوره رضاه شاه تحت تاثیر معماری قفقاز ساخته می‌شود. وقایع 30 تیر جلوی این خانه رخ داده است كه طي آن مخالفان قوام در تاريخ سي تير 1332 در برابر این بنا تظاهرات كردند. دولت قوام سقوط می‌کند و مصدق دوباره قدرت را به دست می‌گیرد. 

چندی بعد قوام می‌میرد و ورثه او، بنا را به سفارت مصر می‌فروشدند و این مکان تبدیل به سفارت مصر می‌شود. در اواسط دهه 40 شخصی این ساختمان را خریده و آن را در اختیار حکومت قرار می‌دهد و با طراحی هانس هولن به موزه سفال و شیشه تبدیل می‌شود.